ارزیابی اثر آنتاگونیستی قارچ تریکودرما در کنترل بیولوژیک قارچهای ‏‎s.minor‎‏ و ‏‎s.sclerotiorum‎‏ جدا شده از آفتابگردان

در سالهای اخیر شدت بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه آفتابگردن در منطقه ارومیه و خوی افزایش یافته و خسارت زیادی را به مزارع افتابگردان وارد می کند. بعد از نمونه برداری از بوته های آلوده ارومیه و خوی به ترتیب قارچ ‏‎s.sclerotiorum‎‏ و ‏‎s.minor‎‏ جدا شد. به منظور کنترل بیولوژیک عوامل بیماریزای مذکور دو ایزوله ‏‎t.harzianum(1)‎‏ و ‏‎t.harzianum(2)‎‏ و سه ایزوله ‏‎t.harzianum(4),t.harzianum(3)‎‏ و ‏‎t.harzianum(5)‎‏ به ترتیب از خاک مزارع آلوده ارومیه و خوی جدا و چهار ایزوله ‏‎t.virens, t.viride(2), t.viride(1)‎‏ و ‏‎t.harzianum(6)‎‏ جدا شده از بستر قارچ خوراکی نیز تهیه شد. بعد از ارزیابی قدرت آنتاگونیستی ایزوله های مذکور در شرایط آزمایشگاهی سه ایزوله ‏‎t.virens, t.harzianum(1)‎‏ و ‏‎t.harzianum(6)‎‏ جهت آزمایشهای گلخانه ای انتخاب شدند. به منظور بررسی تاثیر ایزوله های انتخاب شده در جلوگیری از مرگ گیاهچه های آفتابگردان رقم رکورد هر یک از ایزوله های ‏‎t.virens,t.harzianum(1)‎‏ و ‏‎t.harzianum(6)‎‏ و همچنین مخلوطی از دو ایزوله ‏‎t.harzianum(1)‎‏ و ‏‎t.virens‎‏ به سه روش ترکیب سوسپانسیون اسپور با خاک (10 اسپور در گرم خاک)، ترکیب سوسپانسیون اسپور، همراه ماده بستری، با خاک ‏‎‎‏(10 اسپور در گرم کمپوست پاستوریزه) و آغشته نمودن بذور آفتابگردان با سوسپانسیون اسپور (10 اسپور در میلی لیتر) در خاک گلدانهای آلوده به ‏‎s.sclerotiorum‎‏ و ‏‎s.minor‎‏ مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایشهای مذکور در مورد هر یک از قارچهای ‏‎s.sclerotiorum‎‏ و ‏‎s.minor‎‏ در قالب طرح بلوک کامل تصادفی ‏‎(rcbd) با 18 تیمار در 3 تکرار انجام و مقایسه میانگین تیمارها با استفاده از آزمون دانکن صورت گرفت. نتایج آزمایشهای گلخانه ای نشان داد که ایزوله ‏‎t.harzianum(1)‎‏ در روش اول با 67/41% جلوگیری از مرگ گیاهچه ناشی از ‏‎s.sclerotiorum‎‏ و مخلوط دو ایزوله ‏‎t.harzianum(1)‎‏ و ‏‎t.virens‎‏ در روش دوم با 50% جلوگیری از مرگ گیاهچه ناشی از ‏‎s.minor‎‏ نسبت به سایر ایزوله ها در مجموع بهتر عمل کردند.